Hersenziekten

We bespreken hier kort de volgende neurodegeneratieve aandoeningen of hersenziekten waarbij slikstoornissen kunnen voorkomen: de ziekte van Parkinson, atypische parkinsonismen, multiple sclerose, de ziekte van Huntington en vormen van dementie. Met daarbij steeds een verwijzing naar de betreffende patiëntenvereniging.

Ziekte van Parkinson
De ziekte van Parkinson wordt gekenmerkt door langzaam toenemende traagheid in bewegen en stijfheid van spieren en tremoren (trillen). In Nederland hebben ongeveer 40.000 mensen de ziekte van Parkinson. Op den duur wordt die traagheid en stijfheid ook merkbaar in het slikken: het kauwen gaat langzamer, maaltijden duren langer en de parkinsonpatiënt gaat zich vaker verslikken. Ongeveer een derde van de parkinsonpatiënten heeft daar last van, met name als de ziekte verder gevorderd is.

Atypische parkinsonismen
Patiënten met een atypisch parkinsonisme lijken in het begin de ziekte van Parkinson te hebben, bijvoorbeeld door de trage stijve bewegingen. Maar als er andere problemen bijkomen die niet bij de ziekte van Parkinson horen en als de patiënt niet goed reageert op de parkinsonmedicijnen is het een andere ziekte of atypisch parkinsonisme: multisysteem atrofie (MSA), progressieve supranucleaire paralyse (PSP), corticobasale degeneratie (CBD), lewy-bodydementie (LBD) of vasculair parkinsonsime. Slikstoornissen komen het meeste voor bij patiënten met MSA of PSP, allebei zeldzame aandoeningen (minder dan 1000 mensen in Nederland). In tegenstelling tot de ziekte van Parkinson komen de slikstoornissen bij atypische parkinsonismen typisch vroeg in de ziekte voor, waardoor meer dan driekwart van deze patiënten een slikstoonis heeft. 

Kijk voor meer informatie op de website van de Parkinson Vereniging of informeer bij een logopedist of diëtist die is aangesloten bij ParkinsonNet.

Zorgzoeker van Parkinsonnet

     

Multiple sclerose
Multiple sclerose is een ziekte die in het algemeen tussen het 20/ste en 50/ste jaar begint en dus vooral ook jonge mensen treft. Zo'n 16.000 mensen in Nederland hebben MS en de verschijnselen varieren sterk in ernst en beloop. Ongeveer een derde van de MS-patiënten heeft een slikstoornis, die wordt gekenmerkt door spierzwakte, spasticiteit, ataxie of gevoelsstoornissen.
Zie voor meer informatie de website van de MS Vereniging Nederland. Of raadpleeg zorgverleners die lid zijn van MS Zorg Nederland.

   MS

Ziekte van Huntington
De ziekte van Huntington is een autosomaal dominant erfelijke ziekte die in het algemeen ontstaat tussen het 35-ste en 45-ste jaar. Het is een zeldzame ziekte die voorkomt bij ongeveer 1500 mensen in Nederland en wordt gekenmerkt door overbeweeglijkheid en gedragsveranderingen. Wanneer patienten ook last krijgen van ongecontroleerde bewegingen in de mond- en tongspieren, wordt het kauwen en slikken steeds moeilijker en gaan huntingtonpatienten zich vaker verslikken.
Zie voor meer informatie de website van de Vereniging van Huntington en het Huntington Netwerk Nederland.

 

Dementie
Ongeveer een kwart miljoen Nederlanders heeft op dit moment een vorm van dementie, een verzamelnaam voor zo'n 50 ziekten. Ongeveer 70% van de mensen met dementie heeft de ziekte van Alzheimer, 15% een vorm van vasculaire dementie en 15% een andere vorm van dementie zoals frontotemporale dementie of Lewy-bodydementie (Alzheimer Nederland).
Slikstoornissen bij dementie zijn een groeiende zorg en nog maar beperkt in kaart gebracht. In de gevorderde stadia kunnen slikstoornissen ontstaan door achteruitgang van de motoriek. Ook kan het voldoende binnen krijgen van vocht en voeding worden bedreigd door het minder goed herkennen van voeding, door afname van de eetlust of door het weigeren van vocht of voeding.
Zie voor meer informatie de website van Alzheimer Nederland

 <pagina in revisie / work in progress 6 maart 2024>